Onlineprojekt Gefallenendenkmäler - von Ahnenforschern für Ahnenforscher Onlineprojekt Gefallenendenkmäler - von Ahnenforschern für Ahnenforscher Onlineprojekt Gefallenendenkmäler - von Ahnenforschern für Ahnenforscher














Onlineprojekt Gefallenendenkmäler - von Ahnenforschern für Ahnenforscher

 

 


 

 

Berlin-Spandau – Siemensstadt ( W – Z )

PLZ 13629

Das Siemens-Ehrenmal wurde für die 2.989 im 1. Weltkrieg auf dem "Felde der Ehre" gebliebenen Siemens-Beschäftigten gestaltet.

Das Ehrenmal befindet sich an der Nonnendammallee, Ecke Rohrdamm, auf dem südöstlichen Vorplatzbereich des Verwaltungsgebäudes der Siemens AG.

Die fast ebenmäßig angeordnete Anlage des Siemens-Ehrenmals besteht aus einer abgesenkten, 24 x 28 m großen Platzfläche aus Granit, die eine niedrige Umfriedung aus Muschelkalkstein mit Hintermauerungssteinen begrenzt. Der tiefer gelegene Gedenkplatz selbst ist über sechs Stufen von der Nonnendammallee aus zugänglich. An drei der vier Innenseiten steht von links beginnend:
" IM WELTKRIEG 1914-18 LIESSEN IHR LEBEN FÜR DAS VATERLAND 2989 KAMERADEN AUS DEN SIEMENSWERKEN / IHRE NAMEN SIND HIER VEREWIGT"

Auf insgesamt 118 aneinander gereihten, gusseisernen Tafeln sind in erhöhten Großbuchstaben alphabetisch geordnet 2.989 Namen und die zugehörigen Todesdaten bzw. nur das Todesjahr aufgeführt. Auf der Platzmitte liegt auf einer niedrigen, 2,2 x 3,3 m großen sarkophagähnlichen Muschelkalkplatte ein mittelalterlich gestaltetes Bronzeschwert. Die Plattenwände tragen die Umschrift:
"DEN UNVERGESSENEN KAMERADEN DIE IM WELTKRIEG DEN HELDENTOD STARBEN / DAS HAUS SIEMENS"

Am südwestlichen Rand der Umfriedung erhebt sich eine 16 m hohe rechteckige Stele aus Muschelkalkstein. Auf ihrer Vorderseite ist in Flachrelief die Jahreszahl "1914", ein Eichenblatt, sowie die Jahreszahl "1918 " und darunter ein Eisernes Kreuz gearbeitet. Die Pfeilerspitze schmückt ein aus Bronze getriebener 2,43 m hoher Adler mit einer Flügelspannweite von 3,30 m.

weitere Namen

A  B  C - E  F - G  H - J  K  L  M  N - Q  R  S - Sch  Se - Sz  T - V 

Inschriften:

An einer der Wandtafeln:
IM WELTKRIEG 1914-18 LIESSEN IHR LEBEN FÜR DAS VATERLAND 2989 KAMERADEN AUS DEN SIEMENSWERKEN / IHRE NAMEN SIND HIER VEREWIGT

An den Plattenwänden der großen Muschelkalkplatte in der Mitte der Anlage:
DEN UNVERGESSENEN KAMERADEN DIE IM WELTKRIEG DEN HELDENTOD STARBEN / DAS HAUS SIEMENS

An der Großen Säule mit dem Adler steht untereinander:
1914
(Eichenlaub)
1918

Namen der Gefallenen:

1. Weltkrieg

Name

Vorname

Todesdatum & Ort

Bemerkungen

WACHNER

Karl

Verm. 1915

Tafel 54

WACHOWIAK

Czeslaw

31.01.1915

Tafel 54

WACHSMUTH

Walter

02.10.1916

Tafel 80

WÄCHTER

Curt

??.??.1915

Tafel 54

WACKER

Michael

22.03.1918

Tafel 115

WACKEROW

Adolf

15.03.1916

Tafel 80

WADSACK

Hans

08.11.1915

Tafel 54

WAESCH

Paul

22.09.1917

Tafel 97

WAGENBACH

Wilhelm

??.08.1914

Tafel 21

WAGENKNECHT

Wilhelm

03.08.1915

Tafel 54

WAGNER

Friedrich

14.10.1914

Tafel 21

WAGNER

Nikolaus

31.07.1918

Tafel 115

WAGNER

Peter

23.10.1915

Tafel 54

WAHNER

Alfred

28.09.1916

Tafel 80

WALDE

Paul

25.12.1914

Tafel 21

WALDECK

August

13.06.1918

Tafel 115

WALDMANN

Fritz

26.09.1914

Tafel 21

WALLER

Johann

16.01.1916

Tafel 80

WALLNER

Ludwig

27.12.1914

Tafel 21

WALLYS

Otto

31.05.1916

Tafel 118

WALTER

Albert

21.10.1916

Tafel 80

WALTER

Christian

05.08.1915

Tafel 54

WALTER

Georg

Verm. 1915

Tafel 54

WALTER

Max

02.05.1915

Tafel 54

WALTER

Otto

29.03.1916

Tafel 80

WALTER

Richard

30.05.1915

Tafel 54

WALTERSTEIN

Otto

06.06.1916

Tafel 80

WALTHER

Johann

09.04.1915

Tafel 54

WALTHER

Rudolf

09.06.1918

Tafel 115

WANGENHEIM

Richard

01.12.1917

Tafel 97

WARDOCK

Otto

12.11.1916

Tafel 80

WARSKOW

Otto

17.09.1915

Tafel 54

WARTENBERG

Arthur

10.06.1918

Tafel 115

WASCHMANN

Fr.

05.10.1916

Tafel 80

WASMUTH

Wilhelm

22.05.1916

Tafel 80

WASSMUNND

Werner

19.08.1916

Tafel 80

WE

Albert

??.06.1915

Tafel 55

WE___H

Albert

??.09.1915

Tafel 55

WEBER

Karl

21.03.1918

Tafel 115

WEBER

Otto

22.04.1917

Tafel 97

WEBER

Otto

10.04.1917

Tafel 97

WEBER

Paul

31.05.1916

Tafel 80

WEGENER

Kurt

09.04.1918

Tafel 115

WEGNER

Georg

30.06.1915

Tafel 54

WEGNER

Hermann

29.06.1915

Tafel 54

WEGS

Friedrich

22.01.1920

Tafel 115

WEICHERT

Ernst

12.07.1917

Tafel 97

WEIDNER

Georg

09.05.1915

Tafel 54

WEIDNER

Gustav

05.08.1915

Tafel 54

WEIDT

Hermann

13.08.1916

Tafel 80

WEIG

Willy

05.05.1915

Tafel 55

WEIGEL

Aloys

05.10.1917

Tafel 97

WEIHNACHT

Carl

07.07.1915

Tafel 55

WEIHRAUCH

Rudolf

26.08.1916

Tafel 80

WEILAND

Alexander

13.02.1918

Tafel 115

WEILAND

Gustav

29.10.1915

Tafel 55

WEINDL

Otto

??.04.1917

Tafel 97

WEINFURTNER

Hugo

??.??.1914

Tafel 21

WEINREICH

Hermann

30.08.1918

Tafel 115

WEISE

Hugo

06.11.1916

Tafel 80

WEISER

Harry

30.10.1917

Tafel 97

WEISS

Adolf

12.12.1914

Tafel 21

WEISS

Andreas

26.07.1916

Tafel 81

WEISS

August

06.06.1918

Tafel 115

WEISS

Fritz

??.11.1914

Tafel 21

WEISS

Georg

12.07.1915

Tafel 55

WEISS

Otto

23.12.1914

Tafel 21

WEISSKOPF

Paul

07.11.1915

Tafel 55

WEISSMANNTEL

Wilhelm

11.03.1916

Tafel 81

WEISSMEYER

Wilhelm

06.03.1915

Tafel 55

WEISSWEILER

Wilhelm

??.11.1917

Tafel 97

WEIT

Alfred

??.05.1915

Tafel 55

WEITBRECHT

Max

20.05.1917

Tafel 97

WEL___H

Erich

??.11.1915

Tafel 55

WELLER

Emil

05.08.1917

Tafel 97

WELZ

Hermann

08.01.1917

Tafel 97

WELZ

Wilhelm

??.07.1915

Tafel 55

WELZEL

Robert

14.05.1916

Tafel 81

WENCKSTERN

Alfred v.

29.10.1914

Tafel 21

WENDEL

Hans

22.08.1914

Tafel 21

WENDLAND

Wilhelm

19.09.1916

Tafel 81

WENDORFF

Fritz

15.02.1915

Tafel 55

WENDT

Heinrich

30.10.1914

Tafel 21

WENDT

Hermann

23.08.1914

Tafel 21

WENDT

Karl

??.01.1917

Tafel 97

WENGEL

Walter

15.01.1915

Tafel 55

WENKE

Kuno

03.08.1917

Tafel 97

WENZ

Heinrich

Verm. 1916

Tafel 81

WENZEL

Wilhelm

27.??.1915

Tafel 55

WENZIG

August

21.08.1914

Tafel 21

WENZIG

Willi

11.11.1916

Tafel 81

WERDERMANN

Walter

08.10.1916

Tafel 81

WERK

Richard

29.09.1914

Tafel 21

WERNER

Arthur

26.02.1916

Tafel 81

WERNER

August

11.09.1915

Tafel 55

WERNER

Fritz

22.05.1915

Tafel 55

WERNER

Johann

02.11.1914

Tafel 21

WERNER

Richard

10.02.1915

Tafel 55

WERNICKE

Alfred

08.05.1917

Tafel 97

WESSEL

Albert

17.04.1915

Tafel 55

WESTPHAL

Fritz

Verm. 1914

Tafel 22

WESTPHAL

Hermann

20.11.1914

Tafel 22

WETTERAUER

Gottfried

07.04.1916

Tafel 81

WEYER

Otto

26.10.1914

Tafel 22

WICHA

Carl

07.07.1918

Tafel 115

WICHER

Johann

25.09.1918

Tafel 115

WICKERT

Fritz

10.11.1914

Tafel 22

WICKLEIN

Karl

10.04.1918

Tafel 115

WICZOREK

August

16.11.1914

Tafel 22

WICZOREK

Emanuel

16.06.1915

Tafel 55

WICZOREK

Josef

20.07.1917

Tafel 97

WIEDEMANN

Fritz

12.??.1915

Tafel 55

WIELAND

Michael

19.09.1914

Tafel 22

WIESENACK

Paul

08.10.1916

Tafel 81

WIESENACK

Wilhelm

26.12.1914

Tafel 22

WIESKE

Arthur

Verm. 1918

Tafel 115

WIESSMEIER

Joh.

12.01.1915

Tafel 55

WIFLING

Heinrich

??.??.1918

Tafel 115

WILDBERG

Johannes

24.02.1916

Tafel 81

WILFLING

Wenzl

11.03.1915

Tafel 55

WILKE

Hans

Verm. 1914

Tafel 22

WILKE

Max

15.10.1917

Tafel 97

WILKE

Paul

23.01.1915

Tafel 55

WILL

Gustav

15.09.1917

Tafel 97

WILL

Max

03.11.1917

Tafel 97

WILLBERG

Paul

14.08.1915

Tafel 55

WILLMANN

Arthur

18.11.1918

Tafel 115

WILMS

Hermann

Verm. 1918

Tafel 115

WILPERT

Otto

??.??.1914

Tafel 22

WIMMER

Josef

Verm. 1918

Tafel 116

WIND

Karl

23.12.1915

Tafel 55

WINKEL

Otto

08.09.1915

Tafel 55

WINKLER

Waldemar

27.09.1915

Tafel 56

WINNIG

Paul

06.10.1915

Tafel 56

WINTER

Alexander

23.10.1918

Tafel 116

WINTER

August

15.05.1915

Tafel 56

WINTER

Bruno

20.03.1916

Tafel 81

WINTER

Carl

??.??.1916

Tafel 81

WINTER

Martin

20.09.1915

Tafel 56

WINTER

Richard

23.04.1919

Tafel 116

WINTER

Robert

27.03.1916

Tafel 81

WIONZECK

Ernst

Verm, 1914

Tafel 22

WIONZEK

Hermann

01.04.1915

Tafel 56

WIPPLER

Paul

28.02.1916

Tafel 81

WIRTH

Max

10.06.1915

Tafel 56

WIRZ

Adolf

23.12.1914

Tafel 22

WISNIEWSKI

Josef

??.09.1916

Tafel 81

WISNIEWSKI

Kasimir

05.06.1916

Tafel 81

WISOTSCHNIG

Karl

06.03.1915

Tafel 56

WITT

Albert

31.08.1916

Tafel 81

WITTENHAUS

Paul

??.11.1914

Tafel 22

WITTIG

Albert

30.08.1915

Tafel 56

WITTIG

Josef

15.06.1918

Tafel 116

WITTKAMM

Joseph

24.11.1914

Tafel 22

WITTKOWSKY

Fritz

14.08.1916

Tafel 81

WITTMANN

Albin

07.07.1916

Tafel 81

WITTSTOK

Hans

18.09.1915

Tafel 56

WITTWER

Maximilian

05.05.1918

Tafel 116

WIZZEL

Ernst

26.08.1915

Tafel 56

WOHLGEMUTH

A.

25.10.1915

Tafel 56

WOHLGEWUTH

Erich

??.??.1918

Tafel 116

WOICICHOWSKI

Ludwig

13.04.1918

Tafel 116

WOINITZKI

Bernhard

01.??.1915

Tafel 56

WOITAS

Ernst

21.03.1917

Tafel 98

WOLF

Franz

??.??.1914

Tafel 22

WOLF

Friedrich

12.02.1919

Tafel 116

WOLF

Julius

30.05.1915

Tafel 56

WOLF

Peter

23.05.1916

Tafel 81

WOLF

Wilhelm

02.10.1916

Tafel 81

WÖLFEL

Erich

31.10.1916

Tafel 81

WOLFF

Carl

03.08.1916

Tafel 81

WOLFF

Karl

Verm. 1914

Tafel 22

WOLFF

Wilhelm

09.07.1916

Tafel 81

WOLFRAM

Arnold

22.08.1916

Tafel 81

WOLFRAM

Oswald

??.03.1916

Tafel 82

WOLINSKI

Bruno

13.06.1915

Tafel 56

WOLK

Franz

16.12.1914

Tafel 22

WOLLENBERG

Ernst

29.11.1914

Tafel 22

WÖLLERT

Hermann

Verm. 1918

Tafel 116

WOLLNER

Georg

06.09.1914

Tafel 22

WOLLNER

Veit

23.09.1916

Tafel 82

WOLTER

Emil

29.12.1916

Tafel 82

WOLTER

Franz

06.07.1917

Tafel 98

WOLTER

Hermann

03.02.1916

Tafel 82

WONHAS

Vinzenz

15.??.1915

Tafel 56

WORCH

Max

13.??.1915

Tafel 56

WÖRNER

Dieter

15.04.1918

Tafel 116

WÖRNER

Heinrich

Verm. 1916

Tafel 82

WOSNITZKA

Philipp

26.03.1918

Tafel 116

WOYCIECKOWSKI

Max

17.08.1916

Tafel 82

WOYWOD

Eduard

Verm. 1918

Tafel 116

WRANA

Max

??.??.1915

Tafel 56

WULF

Karl

18.09.1915

Tafel 56

WULFF

Emil

30.??.1915

Tafel 56

WULFHOOP

Hans

??.??.1917

Tafel 98

WÜNSCH

Max

24.04.1918

Tafel 116

WUSTHOFF

Richard

21.07.1915

Tafel 56

WUTTRICH

Paul

21.07.1918

Tafel 116

WYSOCKI

Miezislaus

13.04.1918

Tafel 116

YOUNG

Egon

20.06.1918

Tafel 116

ZABEL

Ewald

??.05.1916

Tafel 82

ZABROCKI

Johann

24.04.1918

Tafel 118

ZABROCKI

Josef

26.06.1915

Tafel 56

ZAGELOW

Erich

14.06.1918

Tafel 116

ZAHMEL

Emil

06.10.1918

Tafel 116

ZANDER

Karl

??.05.1916

Tafel 82

ZANDER

Paul

Verm. 1915

Tafel 56

ZANTOF

Ewald

15.06.1915

Tafel 56

ZÄPERNICK

Hans

30.04.1917

Tafel 98

ZARAZA

Paul

26.06.1918

Tafel 116

ZASTROW

Fritz

16.11.1914

Tafel 22

ZASTROW

Paul

21.09.1918

Tafel 116

ZAUTER

Willy

04.09.1917

Tafel 98

ZECH

Ernst

21.12.1914

Tafel 22

ZEIDLER

Fritz

16.09.1916

Tafel 82

ZEIDLER

Willi

11.09.1918

Tafel 118

ZEIGER

Georg

Verm. 1918

Tafel 116

ZEISING

Ernst

22.04.1918

Tafel 116

ZEISS

Georg

20.10.1914

Tafel 22

ZEITLER

Adolf

06.02.1915

Tafel 56

ZELLER

Karl

??.??.1914

Tafel 22

ZEMAN

Johann

01.11.1914

Tafel 22

ZENNER

Josef

14.08.1916

Tafel 82

ZENSING

Karl

??.??.1915

Tafel 56

ZERNSDORFF

Willy

Verm. 1917

Tafel 98

ZESEWITZ

Willi

29.06.1918

Tafel 116

ZEUGKE

Richard

18.07.1916

Tafel 82

ZIEBEIL

E.

Verm. 1917

Tafel 98

ZIEBELL

Karl

07.03.1915

Tafel 56

ZIEBER

Gustav

25.08.1915

Tafel 57

ZIEGE

Willi

Verm. 1918

Tafel 116

ZIEGEL

Otto

23.09.1915

Tafel 57

ZIEGLER

Hermann

15.02.1915

Tafel 57

ZIEGLER

Kurt

14.10.1915

Tafel 57

ZIEGNER

Alfons

14.04.1918

Tafel 116

ZIELKE

Franz

21.09.1917

Tafel 98

ZIEM

Artur

??.09.1917

Tafel 98

ZIEMANN

Franz

10.06.1915

Tafel 57

ZIMMER

Curt

23.05.1918

Tafel 116

ZIMMERMANN

Erich

??.??.1916

Tafel 82

ZIMMERMANN

Fritz

04.08.1915

Tafel 57

ZIMMERMANN

Josef

??.??.1916

Tafel 82

ZIMMERMANN

Robert

21.07.1915

Tafel 57

ZINGLER

Wilhelm

28.10.1914

Tafel 22

ZINK

Georg

18.01.1915

Tafel 57

ZÖPKE

Bernhard

16.07.1915

Tafel 57

ZÖRB

Karl

26.09.1916

Tafel 82

ZRIESCHLING

Joh.

26.07.1915

Tafel 57

ZSCHISCHANG

Wilhelm

30.12.1915

Tafel 57

ZÜHLSDORFF

Albert

02.11.1914

Tafel 22

ZUMPE

Max

03.04.1918

Tafel 118

ZUPKE

Max

07.05.1915

Tafel 57

ZWARG

Hermann

26.03.1915

Tafel 57

ZWICKER

Josef

16.04.1917

Tafel 98

ZYWICKI

Johann

07.11.1916

Tafel 82

Datum der Abschrift: 22.05.2011

Beitrag von: Rolf Witt
Foto © 2011 Rolf Witt

 

Fragen und Kommentare zu dieser Webseite bitte an:  webmaster@denkmalprojekt.org.
Copyright © 2003-2012 Thilo C. Agthe.  All rights reserved. Alle Rechte vorbehalten