|
|
Mitte (Sophien-Friedhof II), Berlin
PLZ 10115
Der Sophienfriedhof befindet sich im Karree zwischen Bernauer Straße, Ackerstraße, Bergstraße und Invalidenstraße. Hier befindet sich das Grab von Johanna Stegen und ihrem Mann. Sie unterstützte 1813 aktiv die kämpfende Truppe bei den Gefechten in Lüneburg. Das Grab ist heute Ehrengrab der Stadt Berlin. Opfer beider Weltkriege ruhen auf verschiedenen Grabfeldern. Im nördlichen Teil des Friedhofes in Richtung Bernauer Straße, der später den Grenzanlagen der ehem. DDR weichen musste, wurden zahlreiche Bombenopfer des Zweiten Weltkrieges beigesetzt,. An die dort beigesetzten Opfer, deren Gräber nicht mehr erhalten oder durch Grenzanlagen überbaut worden sind, wird an der Gedenkstätte Berliner Mauer erinnert.
Inschriften:
Grab Johanna Stegen: Hier ruht das Heldenmädchen aus Lüneburg Johanna Stegen verehelichte Hindersin, geboren am
11.Januar 1793 in Lüneburg, gestorben 12. Januar 1842 in Berlin. Sie trug im Gefecht bei Lüneburg am 2. April 1813 den
Füsilieren und freiwilligen Jägern des 1.Pommerschen Inf. Regts. Patronen zu. Diese Heldentat ermöglichte den Truppen den Sieg.
An ihrer Seite ruht ihr Gatte Feldwebel Wilhelm Hindersin…
|
Namen der Gefallenen:
Napoleonische Kriege
Dienstgrad
|
Name
|
Vorname
|
Geburtsdatum & Ort
|
Todesdatum & Ort
|
Einheit
|
Bemerkungen
|
Feldwebel
|
HINDERSIN
|
Wilhelm
|
25.09.1792
|
31.01.1863 Berlin
|
1813/1814 zunächst Oberjäger im Reicheschen Jägerbataillon, 1815 im 27. Infanterieregiment
|
später Oberdrucker im Kriegsministerium
|
|
STEGEN
|
Johanna
|
11.01.1793 Lüneburg
|
12.01.1842 Berlin
|
|
siehe Inschriften
|
1. Weltkrieg
Foto
|
Dienstgrad
|
Name
|
Vorname
|
Geburtsdatum & Ort
|
Todesdatum & Ort
|
Einheit
|
Bemerkungen
|
|
|
BETHGE
|
Georg
|
10.04.1873
|
09.06.1916
|
|
|
|
|
BRÜSS
|
Max
|
28.03.1887
|
29.12.1917
|
|
|
|
|
CHRISTOPHERS
|
F.
|
16.07.1887
|
06.10.1918
|
|
|
|
|
CONRAD
|
Georg
|
14.07.1895
|
07.07.1918
|
|
|
|
|
ECKEBRECHT
|
F.
|
02.05.1889
|
05.12.1915
|
|
|
|
|
GODEMANN
|
Albert
|
04.02.1876
|
30.11.1917
|
|
|
|
|
HELD
|
Alexander
|
10.01.1886
|
31.10.1916
|
|
|
|
|
HERRMANN
|
Arthur
|
21.07.1898
|
14.11.1918
|
|
|
|
|
HILDEBRANDT
|
G.
|
02.03.1885
|
28.07.1917
|
|
|
|
|
JOHN
|
Hans
|
16.12.1895
|
29.10.1916
|
|
|
|
|
KNAUER
|
Georg
|
18.11.1891
|
27.10.1917
|
|
|
|
|
KRAUSE
|
Max
|
23.05.1878
|
19.03.1918
|
|
|
|
|
KROHNE
|
Paul
|
06.10.1893
|
08.02.1916
|
|
|
|
|
LUBOSCH
|
Hans
|
05.07.1895
|
22.08.1918
|
|
|
|
|
MATHO
|
Willi
|
15.04.1899
|
04.04.1919
|
|
|
|
Leutnant der Reserve
|
MEIER
|
Georg
|
?
|
?.01.1915
|
|
Privates Einzelgedenken; gestorben; Angaben zum Teil verwittert;: „Kandidat des Maschinenbaufachs…Ritter des Eisernen Kreuzes…Er starb den Heldentod an der beim Sturm auf die Bzura erhaltenen Wunde.“
|
|
|
MEIER
|
Willi
|
17.01.1899
|
03.11.1918
|
|
|
|
|
STÄTER
|
Willi
|
19.04.1892
|
24.10.1918
|
|
|
|
|
TEUBLER
|
Mathes
|
20.12.1875
|
05.02.1919
|
|
|
|
|
THOMAS
|
Carl
|
01.03.1881
|
11.08.1918 im Osten
|
|
Privates Einzelgedenken
|
|
Offizier-Aspirant und Vizefeldwebel
|
TROLL
|
Walter
|
05.03.1892
|
08.10.1914 bei Beaucourt-Hamel Frankreich
|
Res.Inftr.Reg. 93
|
Privates Einzelgedenken: „Zum Gedächtnis. Fern der Heimat und seinen Lieben starb den Heldentod fürs Vaterland unser heissgeliebter, hoffnungsvoller Sohn und Bruder (Name)…er war unser Stolz und Freude. Ruhe sanft in fremder Erde.“
|
|
|
UECKER
|
Willi
|
22.11.1978
|
17.03.1918
|
|
|
|
|
VOSS
|
Karl
|
25.07.1896
|
07.12.1917
|
|
|
|
|
WEHNER
|
Ernst
|
1888
|
18.10.1916
|
|
|
|
Unteroffizier
|
WERNECKE
|
Georg
|
|
17.09.1918 Frankreich
|
|
Privates Einzelgedenken ; vermisst
|
2. Weltkrieg
Name
|
Vorname
|
Geburtsdatum & Ort
|
Todesdatum & Ort
|
Bemerkungen
|
BÖRNER
|
Robert
|
11.04.1877
|
03.05.1945
|
Kriegsgrab
|
BOTHE
|
Gerda
|
04.08.1912
|
24.04.1945
|
Kriegsgrab
|
BREMER
|
Charles
|
14.08.1860
|
23.07.1945
|
Kriegsgrab
|
BRISGELSKI
|
Klaus
|
14.03.1935
|
01.05.1945
|
Kriegsgrab
|
BRISGELSKI
|
Lonny
|
03.07.1932
|
01.05.1945
|
Kriegsgrab
|
CZARNOWSKI
|
Ida
|
31.01.1896
|
02.05.1945
|
Kriegsgrab
|
DOLL
|
Karl
|
19.10.1879
|
09.05.1944
|
Kriegsgrab
|
EICHHORST
|
Ernst
|
01.11.1890
|
01.05.1945
|
Kriegsgrab
|
EISENREICH
|
Edith
|
28.06.1903
|
16.12.1943
|
Kriegsgrab
|
FEIGERT
|
Marga
|
21.05.1884
|
16.11.1945
|
Kriegsgrab
|
FERNSTÄDT
|
Rudi
|
27.04.1937
|
26.04.1945
|
Kriegsgrab
|
FLEISCHER
|
Fritz
|
16.11.1903
|
15.01.1941
|
Kriegsgrab
|
GEBHARDT
|
Marga
|
15.01.1908
|
16.12.1943
|
Kriegsgrab
|
GEBHARDT
|
Ursula
|
27.08.1943
|
16.12.1943
|
Kriegsgrab
|
GINDULLIS
|
Käthe
|
07.12.1891
|
04.09.1945
|
Kriegsgrab
|
GUST
|
Friedrich
|
25.08.1909
|
01.05.1945
|
Kriegsgrab
|
HARDTKE
|
Artur
|
06.02.1878
|
06.07.1945
|
Kriegsgrab
|
HEGERMANN
|
Ernst
|
26.03.1899
|
25.04.1945
|
Kriegsgrab
|
HEGERMANN
|
Marga.
|
16.02.1907
|
22.04.1945
|
Kriegsgrab
|
HEIDLER
|
Horst
|
17.03.1935
|
27.04.1945
|
Kriegsgrab
|
HEINE
|
Hermann
|
03.04.1887
|
13.03.1946
|
Kriegsgrab
|
HERR GENANNT LOTH
|
Johann
|
26.01.1877
|
22.11.1943
|
Kriegsgrab
|
HOFMANN
|
Marie
|
12.04.1878
|
30.06.1945
|
Kriegsgrab
|
HÜMMER
|
Luise
|
29.10.1904
|
16.12.1943
|
Kriegsgrab
|
IWICKI
|
Irmgard
|
19.08.1910
|
21.06.1944
|
Kriegsgrab
|
IWICKI
|
Valentin
|
04.02.1878
|
04.09.1943
|
Kriegsgrab
|
JAHN
|
Paul
|
23.12.1865
|
27.11.1945
|
Kriegsgrab
|
JANK
|
Ernst
|
15.10.1880
|
26.04.1945
|
Kriegsgrab
|
KAPE
|
Paul
|
25.10.1902
|
04.02.1945
|
Kriegsgrab
|
KAPE
|
Ruth
|
27.01.1931
|
04.02.1945
|
Kriegsgrab
|
KÄRGER
|
Ernstine
|
23.01.1873
|
18.03.1945
|
Kriegsgrab
|
KLEIBER
|
Anna
|
19.04.1902
|
20.05.1944
|
Kriegsgrab
|
KLEMP
|
Erwin
|
29.08.1914
|
18.05.1945
|
Kriegsgrab
|
KÖPPEN
|
Eva
|
10.08.1900
|
01.09.1942
|
Kriegsgrab
|
KRAUSE
|
Walther
|
15.08.1894
|
24.04.1945
|
Kriegsgrab
|
KRÜGER
|
Elise
|
01.07.1873
|
08.05.1944
|
Kriegsgrab
|
KRÜGER
|
Käthe
|
24.07.1899
|
22.01.1945
|
Kriegsgrab
|
LACHMANN
|
Max
|
20.05.1891
|
01.05.1945
|
Kriegsgrab
|
LEHMANN
|
Friedr.
|
20.02.1909
|
30.04.1945
|
Kriegsgrab
|
LERCHE
|
Kurt
|
23.07.1909
|
15.02.1942
|
Kriegsgrab
|
LEWERENZ
|
Friedhelm
|
09.05.1928
|
01.01.1945 Südabschnitt
|
vermisst – Privates Einzelgedenken: „Dem Gedenken unseres einziggeliebten Sohnes (Name)…“
|
LINKA
|
Bruno
|
29.07.1909
|
21.06.1944
|
Kriegsgrab
|
LÖW
|
Bruno
|
24.12.1912
|
29.12.1941
|
Kriegsgrab
|
MANNHARDT
|
Karl
|
16.08.1874
|
03.10.1945
|
Kriegsgrab
|
MANZELMANN
|
Her.
|
25.09.1896
|
26.02.1945
|
Kriegsgrab
|
MEIER
|
Leonhard
|
25.08.1890
|
20.11.1941
|
Kriegsgrab
|
NEUMANN
|
Hans
|
10.12.1866
|
08.05.1945
|
Kriegsgrab
|
PAREIGIS
|
Richard
|
24.07.1864
|
24.08.1945
|
Kriegsgrab
|
RECK
|
Arthur
|
04.09.1898
|
02.10.1945
|
Kriegsgrab
|
RETTENMAIER
|
W.
|
26.06.1932
|
13.05.1945
|
Kriegsgrab
|
RINDFLEISCH
|
Paul
|
31.08.1916
|
27.05.1941
|
Kriegsgrab
|
ROLLE
|
Frieda
|
22.05.1895
|
09.07.1946
|
Kriegsgrab
|
ROTHENHAGEN
|
B.
|
30.10.1920
|
04.08.1941
|
Kriegsgrab
|
SCHIRRMEISTER
|
F.
|
29.09.1866
|
01.11.1945
|
Kriegsgrab
|
SCHLAUBERG
|
Harry
|
01.03.1929
|
03.02.1945
|
Kriegsgrab
|
SCHMIDT
|
Ida
|
11.10.1874
|
06.07.1945
|
Kriegsgrab
|
SCHRÖDER
|
Edith
|
21.10.1930
|
11.11.1945
|
Kriegsgrab
|
SCHRUTTKE
|
Elise
|
08.12.1868
|
21.06.1944
|
Kriegsgrab
|
SCHULZE
|
Kurt
|
15.03.1922
|
24.01.1942
|
Kriegsgrab
|
TESSMER
|
Martha
|
31.05.1877
|
02.12.1947
|
Kriegsgrab
|
UEBELMESSER
|
H.
|
09.03.1881
|
23.04.1945
|
Kriegsgrab
|
VOGEL
|
Ingeborg
|
13.05.1921
|
15.09.1945
|
Kriegsgrab
|
WALDOW
|
Wilhelm
|
05.01.1872
|
28.06.1945
|
Kriegsgrab
|
WALZBERG
|
Herm.
|
07.08.1899
|
17.11.1944
|
Kriegsgrab
|
WEICHEL
|
Arno
|
07.04.1904
|
04.02.1945
|
Kriegsgrab
|
WESTPHAL
|
Hedwig
|
16.06.1870
|
08.05.1945
|
Kriegsgrab
|
WESTPHAL
|
Karl
|
20.12.1870
|
30.04.1945
|
Kriegsgrab
|
WIRTSCHAFT
|
Gerhard
|
10.08.1912
|
19.09.1945
|
Kriegsgrab
|
WREDE
|
Margarete
|
21.06.1869
|
27.04.1945
|
Kriegsgrab
|
WURACH
|
Heinrich
|
16.12.1877
|
30.04.1945
|
Kriegsgrab
|
Datum der Abschrift: 21.02.2005, Ergänzung 17.11.2013
Beitrag von: Klaus Bittschier, Ergänzung: anonym
Foto © 2013
|