|
|
Wiesbaden-Biebrich (Oranier-Kirche, 1. Weltkrieg), Hessen
PLZ 65203
Im Vorraum der Oranier-Gedächtnis-Kirche befindet sich auf der rechten Seite eine Kriegergedächtnisstätte für die Gefallenen des 1. Weltkrieges. Das Ehrenmal besteht aus einer Steinskulptur von Richard Scheibe (1931), die einen trauernden Engel mit Schwert darstellt. Rechts und links davon sind vier Tafeln aus Sandstein mit roter Schrift, mit den Namen der Gefallenen angebracht. Auf dem unteren Sockel ist ein durchlaufender Schriftzug. Links neben der Figur befinden sich zwei farbige Fenster mit Versen aus der Bibel. Information zur Kirche: Die Oranier-Gedächtnis-Kirche wurde im frühgotischen Stil in den Jahren 1902-1905 von Architekt Karl von Loehr errichtet. Der Name erinnert an den Kämpfer für den evangelischen Glauben Wilhelm von Nassau-Oranien. Am 25. Mai 1905 besucht Kaiser Wilhelm die Kirche. In den Jahren 1944/45 durch Bombenangriffe zerstört, wurde die Kirche am 12. März 1950 wieder eingeweiht und 1973 renoviert. 1997-2003 Umfangreiche Sanierung der Kirchenfassade. (Quelle: Hinweistafeln an der Außenwand der Kirche)
Inschriften:
Sockel: Sei getreu bis in den Tod, so will ich dir die Krone des Lebens geben. 1. Fenster: Joh. 11. 25 Unser Herr Jesus spricht: Ich bin die Auferstehung und das Leben + + 2. Fenster: Rö. 8. 38 Ich bin gewiss dass weder Tod noch Leben mich scheiden kann von der Liebe Gottes + +
|
Namen der Gefallenen:
1. Weltkrieg
Name
|
Vorname
|
ADAM
|
Karl 1.
|
ADAM
|
Karl 2.
|
ALBERT
|
E.
|
ALBERTI
|
Hermann
|
ALBRECHT
|
Phil.
|
ALBUS
|
Frd. Joh. Karl
|
ALLENDORF
|
Karl
|
ALLHENN
|
Karl
|
ALTHENN
|
Adolf
|
ANSCHÜTZ
|
Ernst
|
APEL
|
Gg.
|
ARNDT
|
Joh.
|
ARNOLD
|
Ludw. Hch.
|
ARNOLD
|
Ludwig
|
BACK
|
W. J. Chr.
|
BAGER
|
Karl
|
BAHR
|
Ad.
|
BALDAMUS
|
Hch.
|
BALDUS
|
Joh. Hch.
|
BALZER
|
Gg.
|
BARTEN
|
Karl Ad.
|
BAUM
|
Aug.
|
BAUM
|
Joh. Wilh.
|
BAUNEMANN
|
Gg. H.
|
BAYER
|
Wilh.
|
BECHT
|
Joh.
|
BECHTOLD
|
Wilh.
|
BECK
|
Karl
|
BECKER
|
Hch. Karl
|
BEER
|
Friedr.
|
BEER
|
Heinrich
|
BEIER
|
Karl
|
BELTZ
|
Georg
|
BENDER
|
Gg.
|
BENDER
|
K.
|
BERGMANN
|
Th.
|
BERNHARDT
|
Heinr.
|
BERTRAM
|
H. W. K.
|
BESIER
|
Adolf
|
BESIER
|
Adolf
|
BESIER
|
Friedr.
|
BESIER
|
Hch.
|
BESIER
|
Jak.
|
BESIER
|
Peter
|
BIEN
|
Franz
|
BIRLENBACH
|
Heinrich
|
BIRLENBACH
|
Karl
|
BIRSCHEL
|
Artur
|
BLEIDORN
|
Pet. H.
|
BOHRMANN
|
W.
|
BOLZ
|
Wilhelm
|
BONK
|
Franz
|
BONK
|
Max
|
BORCHERT
|
Gust.
|
BÖRGER
|
O.
|
BRAND
|
P.
|
BRANDT
|
Otto Fr.
|
BRAUN
|
Joh.
|
BRAUN
|
Karl
|
BREIDENBACH
|
Hch.
|
BRÖDER
|
K. W. G.
|
BRÖDER
|
Karl
|
BROZYNSKI
|
K.
|
BRUGMANN
|
O.
|
BRÜHL
|
Fr.
|
BRÜNINGHAUS
|
Ed.
|
BURGHARDT
|
Fr. Paul
|
BUROW
|
E.
|
BUTHS
|
Wilh.
|
CARSTANJEN
|
Rud.
|
CATTA
|
Aug.
|
CATTA
|
Herm.
|
CHRISTMANN
|
Friedr.
|
CORCILIUS
|
Kurt
|
DAEBLITZ
|
Rud.
|
DAMM
|
Emil
|
DANIEL
|
Ad.
|
DANIELMEIER
|
Ernst
|
DAUSTER
|
Georg
|
DEBUS
|
Wilh.
|
DEES
|
Gottfr.
|
DIEFENBACH
|
J. A.
|
DIEFENBACH
|
Otto
|
DIENER
|
Karl
|
DIETZ
|
Ph. Ernst
|
DIETZ
|
Phil.
|
DIEZ
|
Aug.
|
DILLMANN
|
Karl
|
DITTMER
|
Emil Otto Wilh.
|
DÖGE
|
Herm.
|
DRESCHER
|
Alfred
|
DRUCKENMÜLLER
|
Georg
|
DUBS
|
Martin
|
DUCKSTEIN
|
Friedrich
|
DUHL
|
Julius
|
DYCKERHOFF
|
Rudolf
|
EBERTSHÄUSER
|
Richard
|
EBERZ
|
Ludwig
|
ECKHARDT
|
Georg
|
EDINGER
|
Peter
|
EDNER
|
Hermann
|
EHRHARDT
|
Adolf
|
EICHENBERG
|
Wilhelm
|
ENGBARTH
|
Joh.
|
ENGEL
|
Julius
|
ERBE
|
Heinrich Wilhelm
|
ERLENBOCH
|
Jul.
|
ETTNER
|
Ldw.
|
EVERTZ
|
Rich.
|
FABER
|
Frdr.
|
FABER
|
Ldw.
|
FABER
|
Wilh.
|
FASSBENDER
|
Wilh.
|
FAST
|
Gust.
|
FATZ
|
F.
|
FATZ
|
Jul.
|
FERGER
|
Theod.
|
FEUDNER
|
Gg.
|
FEUDT
|
Jakob
|
FINK
|
Joh.
|
FINKE
|
Friedr.
|
FISCHBACH
|
Otto
|
FISCHER
|
Hans von
|
FLACKUS
|
K. Th.
|
FLATHO
|
Karl
|
FLUCK
|
Jak.
|
FRANKE
|
Wilhelm
|
FRANKENFELD
|
Karl
|
FRAUND
|
Karl
|
FRAUND
|
Lg.
|
FREY
|
Adam
|
FREYMANN
|
Friedr.
|
FREYMANN
|
Paul
|
FRIEDRICH
|
Emil
|
FRIES
|
Rich.
|
FRITZ
|
Ad. B.
|
FRÖHLICH
|
Wilhelm
|
FUCHS
|
Heinrich
|
FUCHS
|
Wilh.
|
FUNK
|
Hugo
|
FUTTER
|
W. L.
|
GABELMANN
|
Karl
|
GAIL
|
L.
|
GAIL
|
Wilh.
|
GALONSKE
|
Herm.
|
GANSS
|
Adolf
|
GENSMANN
|
Hch. 1.
|
GENSMANN
|
Hch. 2.
|
GERHARDT
|
Friedr.
|
GERHARDT
|
Wilhelm
|
GILBERT
|
Georg Ernst
|
GILLES
|
Jakob
|
GILLES
|
Wilhelm
|
GÖBIG
|
Friedrich
|
GÖHRINGER
|
Friedrich
|
GOTZ
|
Franz
|
GRAF
|
Max
|
GRASMEHER
|
Wilhelm
|
GROPPLER
|
L.
|
GROSS
|
Hch.
|
GROSS
|
Wilh.
|
GROSSE
|
Otto
|
GROSSMANN
|
Chr. Karl
|
GRUND
|
K.
|
GRUNERT
|
K.
|
GUCKES
|
K. Aug.
|
GÜNTHER
|
Adam
|
GÜNTHER
|
Paul
|
HACHENBERGER
|
Gfr.
|
HACHENBERGER
|
Gg.
|
HACHENBERGER
|
Philipp
|
HACK
|
Aug.
|
HASENMAIER
|
Herm.
|
HASSELBACH
|
Alb.
|
HASSENBACH
|
Jean
|
HATZMANN
|
Adolf
|
HAUSER
|
Heinr.
|
HECK
|
Engelhardt
|
HECKEL
|
Aug.
|
HEHNER
|
Hans
|
HEINZ
|
Nie.
|
HELL
|
Hch. Karl
|
HEMPEL
|
K.
|
HERBER
|
Hans
|
HERBER
|
Karl
|
HERES
|
F.
|
HERMANN
|
Ernst
|
HERMANN
|
Friedr.
|
HERRMANN
|
Wilh.
|
HESS
|
Alb.
|
HESS
|
K.
|
HESS
|
M.
|
HEUSER
|
Fr.
|
HEYDENREICH
|
Ernst
|
HEYNE
|
Otto
|
HILDEBRAND
|
Leonhard
|
HILGE
|
Walter
|
HISSENAUER
|
Wilh.
|
HOCHKEPPEL
|
Wilh.
|
HOFFMANN
|
Emil Hch. F.
|
HOFFMANN
|
Heinr.
|
HOFFMANN
|
Wilhelm
|
HOFMANN
|
Karl
|
HOLDMANN
|
Aug.
|
HÖLLAND
|
Paul
|
HOLTMANN
|
Frdr. Heinr.
|
HOLZ
|
Gustav
|
HOMANN
|
K. A.
|
HORN
|
Joh. P.
|
HORNECK
|
H.
|
HORNUNG
|
Joh.
|
HÜSCHELRATH
|
K. W. H.
|
IBACH
|
Fr. W.
|
IPPEL
|
Adolf
|
JÄGER
|
Karl R.
|
JÄKEL
|
Chr.
|
JESCHKE
|
Osw.
|
JÖEDICKE
|
Ernst
|
JUNG
|
Gustav
|
KAISER
|
Karl
|
KAMMERER
|
Friedr.
|
KAUFMANN
|
Aug.
|
KAZ
|
Hch.
|
KELLER
|
Eug.
|
KEMPTNER
|
Paul
|
KESSEL
|
Hans
|
KESSLER
|
Heinrich
|
KESSLER
|
Wilhelm
|
KIES
|
Franz
|
KLAMBERG
|
K. H. J.
|
KLARMANN
|
Bernh.
|
KLÄRNER
|
Eduard
|
KLÄRNER
|
Wilh.
|
KLEIN
|
Albert
|
KLEINSCHMIDT
|
Emil
|
KLINGBIHL
|
Herm.
|
KLOCKE
|
Heinr.
|
KLÖS
|
W.
|
KLUCKERT
|
Max
|
KNAUTH
|
Herm.
|
KNEIP
|
Karl
|
KNIESE
|
Phil.
|
KNOBLICH
|
W.
|
KOEHLER
|
Karl
|
KOPP
|
Valentin
|
KRAG
|
Wilh.
|
KRÄLING
|
Heinrich
|
KRAMER
|
Emil
|
KRÄMER
|
Karl
|
KRAUSE
|
Wilh.
|
KRAUSS
|
Gg.
|
KRAUSS
|
Wilh.
|
KUBBE
|
Otto H.
|
KUHNE
|
Rich.
|
KUNTZE
|
W.
|
KUNZ
|
Frz.
|
KUNZ
|
Hch.
|
KUNZER
|
Adam
|
KURANDT
|
Hugo
|
LANGE
|
Simon
|
LAUER
|
Wilh.
|
LAUT
|
Karl
|
LAUT
|
Wilh.
|
LAUX
|
Karl
|
LEHMLER
|
K. W.
|
LENZ
|
Karl W.
|
LENZ
|
R.
|
LEONHARD
|
Karl
|
LIND
|
Wilhelm
|
LINDENMEYER
|
Joh.
|
LINK
|
Karl
|
LINKE
|
Hermann
|
LIPPKE
|
H. W.
|
LOCKE
|
Karl
|
LOHMANN
|
Ernst
|
LOHMANN
|
Gustav
|
LOOS
|
Albert
|
LUCK
|
Ernst Heinr. von
|
LUTHER
|
Adolf
|
LUTHER
|
Karl
|
MALDANER
|
Josef Jakob
|
MANDERBACH
|
Adolf
|
MAPPER
|
August Albr.
|
MARSULA
|
Georg
|
MARTIN
|
Hugo
|
MARTIN
|
Karl
|
MAUL
|
Karl
|
MAUL
|
Ph.
|
MAUS
|
Wilh.
|
MAX
|
Chr. Wilh.
|
MAY
|
Karl
|
MAYER
|
Heinrich
|
MEFFERT
|
Friedr. Jak.
|
MEHLER
|
Heinrich
|
MEIER
|
Herm.
|
MEILINGER
|
Ad. M.
|
MENDE
|
Fritz
|
MENGERSHAUSEN
|
Ernst
|
MENGES
|
A.
|
MENGES
|
Hch.
|
MERZ
|
Adolf
|
MERZ
|
Friedrich
|
METZ
|
Karl
|
MEYER
|
Ernst
|
MEYER
|
Fritz
|
MEYER
|
Paul
|
MOGSAMEN
|
Johann
|
MOHR
|
Nicolaus
|
MOLCHERS
|
Ed.
|
MOLLER
|
Erich
|
MOSSGRABER
|
Philipp
|
MÜHSAMER
|
Hans
|
MULLER
|
Hermann
|
MÜLLER
|
Friedr.
|
MÜLLER
|
Gustav
|
MÜLLER
|
Hans
|
MÜLLER
|
HERMANN
|
MÜLLER
|
Karl
|
MÜLLER
|
W. K.
|
MÜNCH
|
Paul
|
MÜNCH
|
Wilh.
|
NAUHEIMER
|
Frz.
|
NEIDHÖFER
|
K.
|
NIEDERHÄUSER
|
Herm.
|
NINK
|
Karl
|
NOLL
|
Karl
|
OERTER
|
Hch. Aug.
|
OTT
|
Ludw.
|
OTTMANN
|
Theobald
|
PALLIN
|
Franz
|
PARTENHEIMER
|
Hch.
|
PÄSSLER
|
Albert
|
PETER
|
August
|
PETERS
|
Adolf
|
PFEIFFER
|
Eberhard
|
PFEIFFER
|
Ernst
|
PFEIFFER
|
Wilhelm
|
PFIEFFER
|
Wilhelm
|
PLIES
|
Wilh.
|
POMPLUN
|
Paul
|
POST
|
Ew.
|
PÖTSCH
|
Rud.
|
PRESBER
|
Adolf
|
PRESBER
|
Georg
|
PRÖSCHEL
|
August
|
PRÜMMER
|
Ludwig
|
PÜLLMANN
|
Heinr.
|
QUINT
|
Karl
|
RAAB
|
August
|
RAAB
|
Ludwig K.
|
RAICH
|
Karl
|
RAMSPOTT
|
K. Ph. Jac. Ludw.
|
REBENSTOCK
|
Karl
|
REHBERG
|
Georg
|
REICHERT
|
Karl
|
REICHERT
|
Wilh.
|
REICHMANN
|
Karl
|
REINHARDT
|
Friedr.
|
REITZ
|
Herm.
|
RICHARD
|
Chr.
|
RIEPERT
|
Wilhelm
|
RIES
|
Heinrich
|
RIES
|
Höhn Fritz
|
RITTSTEIGER
|
Wilh.
|
RÖDER
|
Walter
|
ROHR
|
Chr.
|
RÖRSCH
|
Gg. Wilh.
|
ROSE
|
Paul
|
RÖSENER
|
Friedr.
|
ROSENHAHN
|
Franz
|
ROST
|
J. M.
|
ROTT
|
Johannes
|
RÜHL
|
Otto A. Reinh.
|
RUSSLER
|
K. T.
|
SAALBORN
|
Friedr.
|
SAUER
|
Ed.
|
SAUER
|
Erich
|
SAUER
|
Joh. H. Gg.
|
SCHÄFER
|
W. F.
|
SCHAUB
|
Hch.
|
SCHEID
|
Chr. Fr.
|
SCHEIDEMANTEL
|
L.
|
SCHEIRER
|
Jak.
|
SCHERER
|
Ad.
|
SCHIBBERGER
|
Herm. K.
|
SCHIFFER
|
Karl
|
SCHILD
|
Johs.
|
SCHLEGEL
|
Friedr.
|
SCHLEICHER
|
Karl
|
SCHLEINES
|
Heinr.
|
SCHLÜTER
|
Karl
|
SCHMAHL
|
J. Otto
|
SCHMIDT
|
Ad. Aug.
|
SCHMIDT
|
Alb.
|
SCHMIDT
|
Gg. K.
|
SCHMIDT
|
Hch. K. Wilh.
|
SCHMIDT
|
Hch. W. August
|
SCHMIDT
|
Karl Georg Emil
|
SCHMIDT
|
Ludwig
|
SCHMIDT
|
R.
|
SCHMOELDER
|
Rob.
|
SCHNEIDER
|
Heinz
|
SCHNEIDER
|
Ldg.
|
SCHNEIDER
|
O.
|
SCHNEIDERHOHN
|
Robert
|
SCHNEIDERHÖHN
|
O.
|
SCHÖNFELD
|
Franz
|
SCHORN
|
Karl
|
SCHREIBER
|
Joh. Jak.
|
SCHREINER
|
Wilh.
|
SCHULZ
|
Konr. A.
|
SCHUPP
|
Ad.
|
SCHUPP
|
Karl
|
SCHÜRMANN
|
L. A. B.
|
SCHUTH
|
Fritz
|
SCHWAB
|
Chr. Karl
|
SCHWACHHEIM
|
Adolf
|
SCHWARZ
|
Konrad
|
SEEBACH
|
Albert
|
SEEGER
|
Johann
|
SEIB
|
Georg
|
SEIFFERT
|
O.
|
SEILBERGER
|
Franz
|
SEILBERGER
|
Hch.
|
SEIPEL
|
Friedrich
|
SEITZ
|
Franz
|
SENDER
|
Heinrich
|
SENDER
|
Reinh.
|
SIEGFRIED
|
Richard
|
SIXT
|
Adolf
|
SIXT
|
Georg
|
SIXT
|
Georg Karl
|
SMOLKA
|
Gg. Fr.
|
SOMMER
|
Wilh.
|
SORGER
|
Heinrich
|
SPIESS
|
Ldg.
|
SPITZ
|
Philipp
|
SPROSS
|
Adam
|
STAHLHUT
|
Albert
|
STECHER
|
Friedr.
|
STEFFENS
|
W.
|
STEINEBACHER
|
Ad.
|
STEINHAUER
|
Karl
|
STOLL
|
Wilhelm
|
STORK
|
Albert
|
STORK
|
Heinrich
|
STORK
|
Hermann
|
STORK
|
Reinhard
|
STREICH
|
Waldemar
|
STRITTER
|
Friedr.
|
STRITTER
|
W.
|
STROBEL
|
Karl Gg.
|
STÜCKER
|
Hch.
|
STUHLFAUTH
|
Franz
|
TANK
|
Ludw.
|
TAUER
|
Joh.
|
TEICHMANN
|
Kurt
|
THIEL
|
Erich
|
THIEL
|
Walter
|
THORN
|
Karl
|
TIEPKE
|
Ernst
|
TOPS
|
Hans
|
TRAISBACH
|
Heinrich
|
TRAISBACH
|
Wilh.
|
TRAPP
|
Jak.
|
TRESBACH
|
Edw. Emil
|
TRÖLLER
|
Karl
|
UNVERZAGT
|
Karl
|
VETTER
|
Peter Jak.
|
VILLMANN
|
W.
|
VOGEL
|
Alfr.
|
VOLLMAR
|
Karl
|
VOLLMER
|
Karl
|
VOLZ
|
Friedr.
|
WAGENHAUSER
|
Frz.
|
WAGNER
|
Ant.
|
WAHL
|
Hch.
|
WEBER
|
Bernhard
|
WEBER
|
Ed.
|
WEBER
|
Max
|
WEILAND
|
Wilh.
|
WEIMAR
|
Karl
|
WEIMAR
|
Wilh.
|
WEISS
|
Karl
|
WENDELMUTH
|
W.
|
WENGENROTH
|
Th.
|
WENICKER
|
Karl
|
WENNEMUTH
|
Emil
|
WERAER
|
Aug. K.
|
WERNER
|
Gg.
|
WERNER
|
Herm.
|
WETTLAUFER
|
Ph.
|
WETTLAUFER
|
W.
|
WIDMANN
|
Frz.
|
WILHELM
|
Herm.
|
WILHELMI
|
Ldw.
|
WINKLER
|
Ed.
|
WINKLER
|
Hein.
|
WINKLER
|
Joh.
|
WINNEFELD
|
Ewald
|
WOLF
|
Alfred
|
WOLF
|
Karl
|
WÖLL
|
Christian
|
WÖLLGRAM
|
Otto
|
WÖRNER
|
Hch. Ludwig
|
WUTH
|
Wilhelm
|
ZAMMERT
|
Peter
|
ZIMMER
|
Ernst
|
ZIMMER
|
K.
|
ZIMMER
|
Philipp
|
Datum der Abschrift: 12.6.2011
Beitrag von: Hans Günter Thorwarth
Foto © 2011 Hans Günter Thorwarth
|